person(s), people(s)

İngilis dili öyrənənlər tərəfindən tez-tez qarışdırılan 4 sözə - person, persons və people peoples sözlərinə nəzər salaq.

Person və people sözlərininin hər ikisi latın mənşəlidir. Person sözü “persona” sözündən yaranmışdır. İndi “insan”, “şəxs” mənalarında anladığımız bu söz əslində, əvvəllər aktyorların istifadə etdiyi “maska” demək idi. Person sözü təkdə olan sayılabilən (countable) isimdir və hər hansı bir şəxs (qadın, kişi və ya uşaq) haqda danışılan zaman işlədilir:

She’s a person I have a lot of respect for.

People sözü isə “eyni millətdən, cəmiyyətdən və etnik qrupa məxsus insanlar” anlamına gələn “populus” sözündən yaranıb “insanlar” deməkdir. People sayılabilən (countable), toplu isimdir, bu da o deməkdir ki, bu sözü cəmləməyə ehtiyac yoxdur. Bəs peoples sözü nə zaman işlədilir? Ümumiyyətlə, insanlar yaxud bir etnik qrup və ya millət haqqında danışdığımız zaman people sözündən istifadə edirik:

The people of Azerbaijan celebrate the glorious return to their lands after 30 years.

Peoples sözü isə iki və daha artıq etnik qrupa və ya millətə mənsub olan insanları fərqləndirmək lazım olduğu zaman işlədilir:

The Israeli and Palestinian peoples have long been at war.

Əgər people cəm halda insanlar deməkdirsə, persons nədir?

Persons sözü rəsmi söz olub, daha çox hüquqi mətnlərdə və ya hüquqi kontekstdə istifadə edilir. Əvvəllər persons sözünün sayılabilən (countable), people sözünün isə sayılabilməyən (uncountable) isimlərə istinad etməsi nəzərdə tutulsa da, bu qayda standart dildə tətbiq olunmadı. Ona görə də, gündəlik danışıq zamanı persons sözü arxaik hesab olunur və rəsmi (əsasən, hüquqi) mətnlərdə istifadə edilir:

A lift can hold 5 persons maximum.

Missing persons were reported to the police.